شمال نیوز: جعفر قادری* / نکاتی که در سال رونق تولید در قوانین و سیاستهای مالیاتی باید مورد توجه قرار گیرد:
۱- با توجه به افزایش تعداد و محدوده مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی، تبعیضی در مصرف این مناطق به ضرر کالاها، تجهیزات و مواد اولیه داخلی اعمال نشود. به عبارت دیگر در این مناطق هزینه استفاده از کالاها، مواد اولیه و تجهیزات داخلی بیشتر از هزینه استفاده از کالاها، مواد اولیه و تجهیزات خارجی نباشد.
۲- راه دولت برای تبدیل مالیات بر ارزش افزوده به مالیات بر مصرف کالای واسطهای و نهایی بسته شود و دولت نتواند بصورت مضاعف یکبار از تولید کننده و برای بار دوم از عمده فروش و برای بار سوم از خرده فروش مالیات وصول کند. دولت باید طبق قانون در هربار بر ارزش افزوده ایجاد شده مالیات وضع کند، لذا وضع مالیات بر ارزش محصول نهایی در هر مرحله وجاهت قانونی ندارد و وصول چند برابر نرخ مالیات بر ارزش افزوده توسط دولت، مسخره گرفتن مالیات بر ارزش افزوده است.
۳- در صادرات کالا بین شرکتهای داخلی و شرکتهای خارجی تبعیضی وجود نداشته باشد. اینکه صادر کننده خارجی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف، ولی صادرکننده داخلی ناچار به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده باشد و بعد از صادرات امکان بازپس گرفتن مالیات بر ارزش افزوده را داشته باشد، نوعی بی اعتمادی به شرکتهای صادراتی داخلی است. دولت ثابت کرده که امانتدار خوبی نیست و در استرداد مالیات بر ارزش افزوده بر کالاهای صادراتی بموقع و کامل عمل نمیکند.
۴- جلو تفسیر خود سرانه سازمان مالیاتی از قوانین مالیاتی گرفته شود. وزارت اقتصاد و سازمان مالیاتی به تنهایی مرجع مناسبی برای تفسیر قوانین مالیاتی و صدور دستورالملهای مالیاتی نیستند و نشان دادهاند که همیشه به ضرر مودی مالیاتی و به نفع دولت عمل میکنند. اگر بنا هست دستورالعملی برای ابهام زدائی از قوانین مالیاتی وضع و ابلاغ شود، شایسته است در کمیتهای متشکل از وزرا و یا نمایندگان وزارتخانههای اقتصاد، صمت و دادگستری و با اخذ مشورت از اتاقهای سه گانه مصوب و توسط وزیر اقتصاد ابلاغ گردد.
۵- استفاده از تجهیزات داخلی و خارجی چه برای خط تولید کالای مشمول مالیات و چه برای خط تولید کالای غیر مشمول مالیات بر ارزش افزوده مورد استفاده قرار گیرد، مشمول معافیت بر مالیات بر ارزش افزوده قرار گیرد.
۶- طولانی بودن فرآیند رسیدگی به پروندههای مالیاتی و خسارتهایی که در تاخیر به رسیدگی به موضوعات مالیاتی بر تولیدکننده تحمیل میشود، ایجاب میکند تا قوه قضاییه شوراهای حل اختلاف مالیاتی برای تسریع در تعیین تکلیف مالیاتی واحدهای تولیدی پیش بینی نماید.
۷- در صورتیکه سازمان مالیاتی بیدلیل اقدام به مسدود کردن حسابهای اشخاص حقوقی و حقیقی نماید، با حکم دادگاه مکلف به جبران خسارتهای وارده به این اشخاص گردد.
۸- با توجه به اینکه نرخ مالیات بر سود اشخاص حقوقی در بسیاری از کشورها کمتر از ۲۰درصد است، کاهش این نرخ از ۲۵ به ۲۰درصد برای رونق تولید ضرورت دارد.
۹- مشکل پیمانکاران بخش دولتی این است که پس از صدور صورتحساب مکلف به پرداخت مالیات هستند، ولی دولت تعهدی به تامین هزینه مالیات برای پیمانکار بلافاصله پس از صدور صورتحساب ندارد. این تاخیر باعث میشود تا زیان و ضرر هنگفتی متوجه پیمانکاران بخش دولتی بشود.
برای رعایت عدالت باید این امکان به این پیمانکاران داده شود تا بلافاصله پس از قطعی شدن مالیات بتوانند طلب خود از دولت و شرکتهای دولتی را با مالیات متعلقه تهاتر کنند. اگر مجموعهای وابسته به دولت بدون داشتن منابع کافی اقدام به واگذاری کار به پیمانکار کرده است، چرا تاوان این بی نظمی دولت بر دوش پیمانکار گذاشته شود؟ این اقدام باعث میشود تا دولت بر عملکرد زیر مجموعه خود کنترل بیشتری اعمال نماید.
۱۰- تقسیط مالیات باید نظاممند شود. اینکه گفته شود سازمان مالیاتی میتواند نسبت به تقسیط مالیات اشخاص اقدام کند، روزنهای برای ایجاد فساد در سیستم مالیاتی است. در چنین حالتی هر جا که مسولین سازمان مالیاتی تمایل داشته باشند، اقدام به قسطی کردن و هرجا تمایل نداشته باشند، اقدام به قسطی کردن مالیات نمینمایند. راه درست این است که این امکان باید به مودی داده شود تا مالیات متعلقه را نقدا و یا با پرداخت سودی معادل چند درصد بیشتر از سود مصوب نظام بانکی بصورت قسطی پرداخت نماید.
۱۱- ترکیب هیاتهای حل اختلاف مالیاتی متشکل از نماینده سازمان مالیاتی، قاضی دادگستری و مودی (نماینده مودی) ترکیبی منصفانه و منطقی است و جلو اجحاف به مودی را میگیرد.
۱۲- برای اخذ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای مصرفی قاچاق که از مبادی رسمی کشور وارد نشده و مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت نکردهاند تدبیری اندیشیده شود. این اقدام شرایط را به نفع کالاهای تولیدی داخل تغییر خواهد داد.
۱۳- اینکه برخی نهادههای تولیدی معاف از مالیات بر ارزش افزوده اگر در تولید برخی از کالاهای شامل مالیات بر ارزش افزوده مورد استفاده قرار گیرند، مشمول بر مالیات بر ارزش کل محصول قرار گیرند اقدامی درست و منطقی نیست و با اصول مالیات بر ارزش افزوده سازگاری ندارد.
*عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز و نماینده ادوار هشتم و نهم مجلس